ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

1o

ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Το αερόστατο (έργο) ανήκει στην γενική τεχνολογική ενότητα «μεταφορές-επικοινωνίες » . Αυτή η γενική τεχνολογική ενότητα διαιρείται σε δύο υποενότητες, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες.

Α)   ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

Μεταφορές, στον οικονομικό και εμπορικό χώρο, ονομάζονται γενικά οποιεσδήποτε μετακινήσεις επιβατών και φορτίων από έναν τόπο σε έναν άλλον. Συνήθως η μετακίνηση επιβατών και φορτίων γίνεται έναντι κάποιας αμοιβής που ονομάζεται εισιτήριο ή κόμιστρο ή ναύλος. Συνεπώς οι μεταφορές αποτελούν εμπορικές πράξεις, παράγουσες οικονομική χρησιμότητα.

Συνοπτική ιστορία 

Η ιστορία των μεταφορών είναι συνυφασμένη με την ύπαρξη της ανθρώπινης ζωής. Ο πρωτόγονος άνθρωπος μετακινούνταν βαδίζοντας σε αναζήτηση τροφής ή από περιέργεια να γνωρίσει το περιβάλλον του, ή ακόμα και για την προστασία του από τους διάφορους φυσικούς κινδύνους (όπως σε αναζήτηση κάποιου καταφυγίου - σπηλιάς). Γρήγορα όμως κατάλαβε ότι οι φυσικές του αντοχές για να διανύει μεγάλες αποστάσεις ήταν περιορισμένες και πολύ περισσότερο περιορισμένη η ικανότητά του να μεταφέρει βάρη σε σημαντικές αποστάσεις.

Οι αδυναμίες αυτές οδήγησαν τον άνθρωπο σε αναζήτηση διαφόρων μέσων μεταφοράς τόσο για τον ίδιο όσο και για τα αγαθά του, ξεκινώντας αρχικά τη χρησιμοποίηση ζώων στη ξηρά και από το πρωτόγονο μονόξυλο στις λίμνες και τους ποταμούς βγήκε στη θάλασσα. Έτσι παράλληλα με τις καταπληκτικές του εφευρέσεις έφθασε από τον τροχό, το κουπί, το πανί και τον ατμό στους σύγχρονους αεροστρόβιλους των εξελιγμένων σύγχρονων μέσων μεταφορών.

Μέσο μεταφοράς αποτελεί οποιοδήποτε τεχνολογικό προϊόν που χρησιμοποιείται για τη μετακίνηση ανθρώπων και προϊόντων από το ένα μέρος στο άλλο.

Τα είδη των μεταφορών είναι : οι χερσαίες μεταφορές επιβατών και εμπορευμάτων που γίνονται κυρίως με αυτοκίνητα και τραίνα, οι θαλάσσιες μέσω του νερού, κυρίως του θαλασσινού αλλά και των ποταμών ή των λιμνών με ξύλινες βάρκες, ιστιοφόρα, σιδερένια ατμοκίνητα πλοία, υδρόπτερα, χόβερκραφτ, παγοθραυστικά, φορτηγά πλοία, κ.ά. και οι εναέριες που γίνονται με αεροσκάφη για τη μεταφορά κυρίως επιβατών αλλά και ευαίσθητων εμπορευμάτων μεγάλης αξίας. Τα είδη των αεροσκαφών είναι : αεροσκάφη με σταθερά φτερά (αεροπλάνα), αεροσκάφη με περιστρεφόμενα φτερά (ελικόπτερα) και αερόστατα. Με τα μέσα αερομεταφοράς εξυπηρετούνται και δραστηριότητες όπως η φωτογράφηση απομακρυσμένων περιοχών, έλεγχος αυτοκινητοδρόμων, ψεκασμός καλλιεργειών, κ.ά. Οι τύποι των μεταφορικών μέσων σε μία χώρα είναι ενδεικτικοί για τις τεχνολογικές δυνατότητες και τον βαθμό ανάπτυξής της.

Με τα σύγχρονα μεταφορικά μέσα οι άνθρωποι μπορούν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις εύκολα, οικονομικά και με ασφάλεια.

Οι μεταφορές ανάλογα με το μέσο με το οποίο πραγματοποιούνται διακρίνονται σε:

1)   Χερσαίες μεταφορές 

2)   Θαλάσσιες μεταφορές 

3)   Εναέριες μεταφορές 

Χερσαίες μεταφορές 

Τις σημερινές χερσαίες μεταφορές τις χρησιμοποιούμε για να μεταφερθούμε πάνω στην Γή. Τα μέσα μεταφοράς είναι: το οδικό δίκτυο ο σιδηρόδρομος και οι αγωγοί πετρελαίου και οι αγωγοί φυσικού αερίου

Στην πρώτη ανθρώπινη κοινωνία, το βάρος των μεταφορών έπεφτε στη γυναίκα, που μετάφερε το μωρό της και τα πρωτόγονα εργαλεία της οικογένειας κατά τις μετακινήσεις της.

Στα προϊστορικά χρόνια αρχίζει ο άνθρωπος να χρησιμοποιεί διάφορα ζώα, σκύλους, άλογα, βόδια κι αργότερα καμήλες, ελέφαντες, τάρανδους κλπ. , Γιατί τα πράγματα που θέλει να μεταφέρει δεν μπορεί πάντα να τα μετακινήσει ο ίδιος.

Μετά την εφεύρεση του τροχού, δημιουργεί τα πρώτα οχήματα (άμαξες) κι αρχίζει ν 'ανοίγει και να κατασκευάζει δρόμους. Οι Ρωμαίοι είχαν κατασκευάσει ένα τεράστιο και πολύ σημαντικό οδικό δίκτυο, που τμήματά του διασώζονται μέχρι σήμερα (π.χ. η Εγνατία οδός στη Θεσσαλονίκη). Αργότερα, το 15ο αιώνα, εμφανίζονται οι περίφημες ταχυδρομικές άμαξες, που μετέφεραν ανθρώπους, αποσκευές, το ταχυδρομείο και λίγα εμπορεύματα

Σημαντικό σταθμό στην ιστορία των μεταφορών αποτέλεσε η εφεύρεση της ατμομηχανής και του σιδηρόδρομου.

Τέλος, οι εφαρμογές του ηλεκτρισμού κι η εφεύρεση του αυτοκινήτου, βοήθησαν πολύ την ανάπτυξη των μεταφορών.

Θαλάσσιες μεταφορές 

Τα θαλάσσια μέσα μεταφοράς κάνουν το ίδιο ακριβώς με τα χερσαία αλλά στη θάλασσα. Είναι ένας τρόπος να διασχίσει κανείς το απέραντο αυτό γαλάζιο στρώμα και να φτάσει στον προορισμό του.

Οι θαλάσσιες μεταφορές αποτελούν ένα ιδιαίτερα ευρύ πεδίο των γενικών μεταφορών ανθρώπων και φορτίων, που εκτελούνται μεεμπορικά πλοία, η ιστορία των οποίων χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ποσοστό 80-85% του παγκόσμιου εμπορίου διεξάγεται με πλοία. Η ναυπήγηση σκαφών από την εποχή του Ομήρου και η συνεχής εξέλιξη από το κουπί στο ιστίο, την εφεύρεση της πυξίδας, όπου επέτρεψε στους θαλασσοπόρους την ανακάλυψη νέων θαλάσσιων οδών και τόπων ανάπτυξης εμπορίου και στη συνέχεια η εφαρμογή του ατμού, της έλικας και της επιλογής του σιδήρου και του χάλυβα ως μέσον υλικού, έδωσαν μια εκπληκτική πρόοδο στις θαλάσσιες μεταφορές.

Η σύγχρονη ναυπηγική βιομηχανία, με την παράλληλη διάνοιξη διωρύγων, την βελτίωση των λιμενικών εγκαταστάσεων και την ίδρυση μεγάλων ναυτιλιακών εταιρειών, παρουσιάζει μια εκπληκτική άνοδο που όμοιά της δεν υφίσταται σε άλλους τομείς μεταφορών. Με τη σύγχρονη και ευρύτατη εξειδίκευση των τύπων των πλοίων το διεθνές εμπόριο πραγματοποιείται σε τεράστιες ποσότητες με το μικρότερο δυνατό κόστος. Για παράδειγμα η ανάγκη μεταφορών μεγάλων ποσοτήτων φορτίων ιδιαίτερα χύδην (χύμα) οδήγησε στη ναυπήγηση των φορτηγών μπαλκ κάριερς, των φορτηγιδοφόρων, των εμπορευματοκιβωτιοφόρων (Κοντέινερς) αλλά και αυτών των δεξαμενοπλοίων, καθώς και άλλων πολλών, που συνεχίζουν με σταδιακή αύξηση μεγεθών. Οι άλλοτε, πριν μερικών δεκαετιών, υφιστάμενες διεθνείς γραμμές τακτικών (δρομολογίων) και ελεύθερων, στις μέρες μας φέρονται να έχουν υποστεί μεγάλο πλήγμα από τους παραπάνω εξειδικευμένους τύπους πλοίων. Σήμερα μόνο ιδιαίτερα ακριβά είδη μεταφέρονται με αεροπλάνα που όμως έχουν αυξήσει την μεταφορά προσώπων. Οι δε χερσαίες μεταφορές συνεχίζουν τη διακίνηση αγαθών σε επιμέρους μικρές ποσότητες αλλά και με αύξηση του επιβατηγού κοινού χωρίς όμως ιδιαίτερη ανάγκη εξειδικευμένων μέσων μεταφορών.

Θαλάσσιες μεταφορές που εκτελούνται με σταθερή περιοδικότητα μεταξύ λιμένων χαρακτηρίζονται γενικά θαλάσσιες συγκοινωνίες. Οι θαλάσσιες συγκοινωνίες διακρίνονται σε διεθνείς και εσωτερικές, (εντός της επικράτειας). Και οι μεν πρώτες αν επεκτείνονται σε ανοικτές θάλασσες, ωκεανούς χαρακτηρίζονται ποντοπόρες, οι δε δεύτερες εφαρμόζοντας ακτοπλοΐα κατά το μεγαλύτερο μέρος τους ονομάζονται ακτοπλοϊκές συγκοινωνίες.

Με τα θαλάσσια μέσα μεταφοράς ο άνθρωπος εξερευνά τη θάλασσα και τη θαλάσσια ζωή. Η θαλάσσια μεταφορά υπερέχει όταν πρόκειται για τη μεταφορά μεγάλων φορτίων. Κάνουν εφικτό το εμπόριο με πολύ μακρινές χώρες. Επίσης με αυτά μεταφέρονται το πετρέλαιο το φυσικό αέριο κ.λ.π. σε άλλες χώρες που το χρειάζονται.

Ένα πλοίο χρειάζεται πολλά άτομα για να ταξιδέψει και έτσι δημιουργούνται θέσεις εργασίας.

Αρχικά οι θαλάσσιες μεταφορές δε θα ήταν παρά η ξυλεία που ριχνόταν στους ποταμούς και μεταφερόταν στις εκβολές του. Αρχικά γίνονταν με πρωτόγονες σχεδίες.

Σταθμός στην ανάπτυξη των θαλάσσιων μεταφορών έγινε ο χρόνος που ανακαλύφτηκαν τα πανιά και κατασκευάστηκαν τα πρώτα ιστιοφόρα.

Η ανακάλυψη του ατμού άφησε κι εδώ τη σφραγίδα της. Κατασκευάστηκαν ατμοκίνητα πλοία.

Τέλος τα σημερινά πλοία κινούνται με πετρέλαιο.

Εναέριες μεταφορές 

Μπορούμε να πούμε ότι η ιστορία των εναέριων μεταφορών ξεκινάει όταν στις 17 Δεκέμβρη 1903 οι αδελφοί Όρβιλ και Γουίλμπερ Ράιτ πραγματοποίησαν επιτυχημένες δοκιμές πτήσης μηχανοκίνητου ανεμόπτερου με έλεγχο περιστροφής (roll) (ή σωστότερα διατοιχισμού[), έλεγχο εκτροπής (yaw) και έλεγχο κλίσης (pitch) (ή σωστότερα πρόνευσης[). Τα σύγχρονα επιβατικά τζετ κινούνται με ταχύτητες 500 με 700 Km/h (περίπου 0.5 φορές η ηχητική ταχύτητα).

Σήμερα οι αεροπορικές μεταφορές καταλαμβάνουν σημαντικό κομμάτι της μεταφορικής δραστηριότητας επιβατών και εμπορευμάτων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για την Ελλάδα το 2005 η κίνηση στα πολιτικά αεροδρόμια ήταν: 400.000 πτήσεις, 36.000 επιβάτες, 140.000 τόνοι εμπορευμάτων περίπου[.

Οι εναέριες μεταφορές άρχισαν το 18ο αιώνα με την ανακάλυψη του αερόστατου.

Κατά τον 19ο αιώνα χρησιμοποιήθηκαν πηδαλιουχούμενα αεροσκάφη.

Οι εναέριες μεταφορές όμως άρχισαν κυρίως τον 20ο αιώνα, με την εφεύρεση του αεροπλάνου.

Η εμφάνιση των διαστημόπλοιων άνοιξε καινούριους ορίζοντες στις εναέριες μεταφορές και στα διαπλανητικά ταξίδια.

Το αεροπλάνο αποτελεί το ταχύτερο μέσο μεταφοράς. Κινείται με ταχύτητα υπερπολλαπλάσια των αυτοκινήτων και των τρένων και πολύ περισσότερο των πλοίων. Κινούνται ανεξάρτητα από την διαμόρφωση του εδάφους και μπορούν να μεταφέρουν επιβάτες αλλά και ευαίσθητα εμπορεύματα μεγάλης αξίας και μικρού όγκου.

Στα είδη των εναέριων μεταφορών περιλαμβάνονται: 
· αεροσκάφη με σταθερά φτερά (αεροπλάνα)
· αεροσκάφη με περιστρεφόμενα φτερά (ελικόπτερα)
· αερόστατα

Με τα μέσα αερομεταφοράς εξυπηρετούνται και δραστηριότητες όπως:
· φωτογράφηση απομακρυσμένων περιοχών
· έλεγχος αυτοκινητοδρόμων
· ψεκασμός καλλιεργειών
· κατάσβεση πυρκαγιών
· μεταφορά ασθενών

Οι τύποι των μεταφορικών μέσων που είναι διαθέσιμοι σε μία χώρα είναι ενδεικτική για τις τεχνολογικές δυνατότητες και τον βαθμό ανάπτυξής της. Οι οικονομικά αναπτυγμένες χώρες διαθέτουν σύγχρονους αυτοκινητόδρομους, αερογέφυρες, μετρό, υπόγεια τούνελ, πυκνό οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο και διεθνή αεροδρόμια. Έτσι επιτυγχάνεται η γρήγορη, εύκολη, οικονομική και ασφαλής μετακίνηση των πολιτών και εμπορευμάτων. 

Ζωτικός παράγοντας για την οικονομία είναι οι εμπορευματικές αερομεταφορές, οι οποίες αναφέρονται στη διεθνή βιβλιογραφία των μεταφορών ως air freight αλλά και ως air cargo. Οι εμπορευματικές δραστηριότητες των αεροπορικών εταιρειών είναι πιο επικερδείς, έχουν σταθερό πελατολόγιο και αποτελούν εν πολλοίς σημαντικό συντελεστή εισοδήματος.
Αναφέρουμε ενδεικτικώς τις επισημάνσεις του ΙΑΤΑ για τις επιπτώσεις του τρομοκρατικού κτυπήματος της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Παρότι το πλήγμα για τις επιβατικές αερομεταφορές ήταν βαρύτατο και ταλανίζει ακόμα και σήμερα τη διεθνή αεροπορική κοινότητα, οι δραστηριότητες cargo διατήρησαν τη δυναμική τους. Όπως διαβάζουμε στο Outlook 2006 του ΙΑΤΑ οι εμπορευματικές αερομεταφορές θα αποτελέσουν βραχίονα ανάκαμψης της αεροπορικής αγοράς εν τω συνόλω της.

Η εξήγηση είναι απλή. Τη δίνει ένας διαπρεπής Αμερικανός, ο καθηγητής κ. Ζόζεφ Σάσσμαν στο βιβλίο του για τα «Συστήματα Μεταφορών». Ο τέως πρόεδρος του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΜΙΤ και διευθυντής του κέντρου Μεταφορικών Σπουδών του ιδίου πανεπιστημιακού ιδρύματος, επισημαίνει πως η μεταφορά εμπορευμάτων είναι αποδοτικότερη συγκριτικώς με τη μεταφορά επιβατών.


Οι Yπηρεσίες

Το επίπεδο υπηρεσιών διαφέρει και κυρίως δεν απαιτούνται πολυτελείς υποδομές για την εξυπηρέτηση των προσώπων. Οι αεροπορικές εταιρείες που εκτελούν εμπορευματικές πτήσεις, τις διαχωρίζουν στα ακόλουθα επίπεδα. 

1. Schedule cargo: Πρόκειται για προγραμματισμένες πτήσεις που εκτελούνται σε προκαθορισμένες ημέρες και ώρες. 

2. Charter cargo: Ναυλωμένες πτήσεις που εξυπηρετούν περιοδικά τις ανάγκες μιας περιοχής. 

3. Regional cargo: Περιφερειακές πτήσεις που μεταφέρουν φορτία από το διαμετακομιστικό κέντρο (hub) μιας μεγάλης αγοράς σε μικρότερα σημεία. 

4. Commuter cargo: Διακίνηση φορτίων με διαρκείς συμβάσεις, είθισται να αναφερόμαστε στις ταχυμεταφορές.

Ως εμπορευματικές αερομεταφορές θεωρούνται επίσης οι μεταφορές προσωπικού και στρατιωτικού υλικού. Στρατιωτικά σώματα όπως οι Ένοπλες Δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών και οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ διακινούνται σε πτήσεις cargo. Στις ημέρες μας δεν γίνονται επιτάξεις αλλά υπογράφονται συμβάσεις αναθέσεως έργου. Στο ίδιο επίπεδο λειτουργούν επίσης οι αποστολές ανθρωπιστικής αρωγής. Βασικό χαρακτηριστικό των εμπορευματικών αερομεταφορών είναι η διασύνδεσή τους με την εξυπηρέτηση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Παρότι οι υποδομές επίγειας εξυπηρετήσεως κοστίζουν λιγότερο, αποτελούν σύγχρονα στρατηγεία απ’ όπου ελέγχονται τα πάντα. 

Β)   ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Επικοινωνία είναι η διαδικασία αποστολής ενός μηνύματος από έναν πομπό σε ένα δέκτη, χρησιμοποιώντας έναν κώδικα επικοινωνίας. Επιπρόσθετα ο πομπός μπορεί ταυτόχρονα να είναι και δέκτης, αφού ταυτόχρονα και στέλνει και λαμβάνει μηνύματα, όπως επίσης και ο δέκτης είναι ταυτόχρονα και πομπός. Ως εκ τούτου το νόημα δημιουργείται και από τους δύο.

Υπάρχουν τρεις κύριες μορφές επικοινωνίας:

1)   Η λεκτική

2)   Η νοηματική

3)   Η γραπτή

Επικοινωνία είναι η ανταλλαγή υλικών και πνευματικών αγαθών μεταξύ δύο ή περισσότερων προσώπων.

Η επικοινωνία είναι η διαδικασία με την οποία ένας πομπός Α (άνθρωπος ή ομάδα) μεταβιβάζει πληροφορίες, σκέψεις, ιδέες ή συναισθήματα σε ένα δέκτη Β (άνθρωπος ή ομάδα) με στόχο να ενεργήσει πάνω του με τρόπο ώστε να προκαλέσει σε αυτόν την εμφάνιση ιδεών, πράξεων ή συναισθημάτων και σε τελική ανάλυση να επηρεάσει την κατάστασή του και τη συμπεριφορά του 

Η επικοινωνία είναι μια διαδικασία συναλλαγής μηνυμάτων. Δεν είναι απαραίτητα επικοινωνία μεταξύ ανθρώπινων όντων, αλλά κάθε οργανισμού ή μηχανής που είναι σε θέση να λάβει και να στείλει μηνύματα ή σήματα.

Η επικοινωνία μπορεί να είναι:

Αυθόρμητη και φυσική. Προσχεδιασμένη, προσεκτικά και συνειδητά κωδικοποιημένη.

Η αυθόρμητη και φυσική επικοινωνία είναι κυρίως μέσο δύο ανθρώπων, δηλαδή ανάμεσα σε δύο ζωντανούς οργανισμούς. Η ανθρώπινη επικοινωνία δημιουργήθηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια εφόσον οι άνθρωποι ένιωθαν από νωρίς αυτήν την ανάγκη. Σήμερα η επικοινωνία παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή μας αφού ολόκληρη η καθημερινότητα μας εξαρτάται από αυτήν. Η επικοινωνία μεταξύ μας μπορεί να γίνει με νοήματα, με λέξεις και με γράμματα δηλαδή μπορεί να είναι νοηματική, προφορική η γραπτή αντίστοιχα. Η επικοινωνία όμως μπορεί να είναι και προσχεδιασμένη μέσω διάφορων συσκευών. Η τηλεόραση, το τηλέφωνο και οποιαδήποτε άλλη συσκευή μας βοηθάει να επικοινωνούμε μεταξύ μας ακόμα και σε απόσταση, είναι ένα κομμάτι μιας προσχεδιασμένης επικοινωνίας η οποία γίνεται με τη βοήθεια της τηλεπικοινωνίας. Η επικοινωνία αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι ολόκληρου του πλανήτη μας. Χάρη σε αυτήν η καθημερινότητα μας έγινε πιο εύκολη και η επικοινωνία με μακρινούς συγγενείς πιο άμεση. Αυτό έχει και ως αποτέλεσμα όλες αυτές οι επικοινωνιακές συσκευές να έχουν ακόμα και συναισθηματική αξία για μας.

Η επικοινωνία έχει αναπτυχθεί με την πάροδο του χρόνου. Επικοινωνία είναι η ανταλλαγή υλικών και πνευματικών αγαθών. Τα παλαιότερα χρόνια η μορφή της επικοινωνίας ήταν κυρίως λεκτική, αλλά στις μέρες μας χρησιμοποιείται και η μαζική επικοινωνία η οποία δεν είναι μορφή επικοινωνίας που δόθηκε από την φύση. Σε αυτήν περιλαμβάνονται τα νέα μέσα, όπως είναι η τηλεόραση, το τηλέφωνο, ο κινηματογράφος, το Διαδίκτυο (Internet) κ.α. Σε αυτά οι άνθρωποι οδηγήθηκαν από την ανάγκη για πιο γρήγορη και εύκολη επικοινωνία.

Η επικοινωνία είναι μία από τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου. Οι άνθρωποι επικοινωνούν μεταξύ τους με τις κινήσεις, τον λόγο, την εικόνα και τη γραφή και ανταλλάσουν πληροφορίες.

Όλες οι μορφές επικοινωνίας περιλαμβάνουν ένα πομπό, ένα δέκτη και το μήνυμα που μεταβιβάζεται, ενώ απαραίτητος είναι ένας κώδικας επικοινωνίας και το μέσον που σήμερα προσφέρει η τεχνολογία.

Από τη δεκαετία του 1960 άρχισε η ραγδαία ανάπτυξη των επικοινωνιών. Ο κόσμος έμοιαζε να μικραίνει και οι ειδικοί προέβλεπαν ότι η γη θα γινόταν «παγκόσμιο χωριό». Τα υπερατλαντικά τηλεφωνήματα έγιναν πραγματικότητα και η τηλεόραση συναγωνιζόταν το ραδιόφωνο και τον τύπο. Σήμερα στο ξεκίνημα της νέας χιλιετίας οι περισσότερες χώρες του κόσμου έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο ενώ μια τεράστια ποικιλία από συσκευές επικοινωνίας που ολοένα εμπλουτίζεται έχουν συμπιέσει τους χρόνους και τις αποστάσεις.

Περισσότερα από 200 τηλεπικοινωνιακοί δορυφόροι γύρω από τη γη μεταφέρουν χιλιάδες τηλεφωνικές κλήσεις και τηλεοπτικά σήματα. Μερικά από τα μέσα επικοινωνίας που είναι δεμένα με την καθημερινή ζωή μας είναι : τα βιβλία που μέχρι τον 15ο μ.Χ. αιώνα ήταν χειρόγραφα και στη συνέχεια τυπωμένα, ο κινηματογράφος που ξεκίνησε με βουβές ασπρόμαυρες ταινίες και έφθασε στις υπερπαραγωγές του Χόλιγουντ, ο τηλέγραφος και το τηλέφωνο που μεταδίδουν τον ήχο χάρη σε κωδικοποιημένα μηνύματα ο πρώτος και στον ηλεκτρισμό το δεύτερο, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση που μεταδίδουν τον ήχο και την εικόνα τηλεπικοινωνιών μέσω ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων κ.λπ.

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας άνοιξε νέους ορίζοντες στην εύκολη, γρήγορη και οικονομική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, με τρόπο που θα θύμιζε ταινία επιστημονικής φαντασίας πριν από λίγες δεκαετίες. Τα πολυμέσα μας επιτρέπουν να χρησιμοποιούμε πληροφορίες με μορφή κειμένου, εικόνας (στατικής ή κινούμενης) και ήχου. Ο χρήστης ενός πολυμέσου δε δέχεται τις πληροφορίες παθητικά, όπως ένας τηλεθεατής, αλλά μπορεί να επέμβει και να διαμορφώσει ο ίδιος τον τρόπο με τον οποίο του προσφέρεται η πληροφορία.

Χάρη στα ψηφιακά δίκτυα τηλεπικοινωνίας και τα πολυμέσα, ο πλανήτης ετοιμάζεται να γίνει μία πόλη που οι κάτοικοι της θα επικοινωνούν όσο συχνά θέλουν καταργώντας τις αποστάσεις.

ΤΑ ΜΕΣΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΠΟ ΠΑΛΙΑ ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ

Ο άνθρωπος από την εμφάνισή τους στη γη μέχρι και σήμερα νιώθει την ανάγκη να επικοινωνήσει με διάφορους τρόπους και μέσα. Η ανάγκη για γρήγορη επικοινωνία τον οδήγησε να ανακαλύψει και να εφαρμόσει διάφορα μέσα επικοινωνίας, από τους ημεροδρόμους στην Αρχαία Ελλάδα μέχρι και το internet στη σημερινή εποχή. Χρησιμοποίησε λοιπόν ότι μέσο διέθετε τη δεδομένη στιγμή προκειμένου να μεταφέρει πληροφορίες και γεγονότα, ευχάριστα και δυσάρεστα, σε μακρινές και κοντινές αποστάσεις. Η εξέλιξη της επικοινωνίας είναι αναμφισβήτητη και δημιουργικότητα του ανθρώπου εκπληκτική. Ηχητικά, και οπτικά σήματα, σήματα καπνού και φωτιάς, γραφή και κωδικοποιημένη γραφή, με το σώμα και με τη χρήση ζώων, ο άνθρωπος έφθασε έως το internet και την πιο γρήγορη μορφή επικοινωνίας

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Στις μέρες μας η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί τόσο ώστε να μας διευκολύνει κατά ένα μεγάλο βαθμό σε διάφορους τομείς. Στα πλαίσια αυτής της τεχνολογικής ανάπτυξης, ο ηλεκτρονικός υπολογιστής έχει παίξει πολύ σπουδαίο ρόλο αφού συνδιάζει την επικοινωνία, τον υβριδικό λόγο και πολλές δυνατότητες επεξεργασίας κειμένου.

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: Η ηλεκτρονική γραφή είναι η έντυπη μορφή κειμένου. Την χαρακτηρίζουμε ως μεταβλητή εφόσον είναι γραμμένη στον υπολογιστή και αποθηκεύται στην μνήμη του με πολύ μεγάλη ευκολία. Με τον καιρό, δημιουργήθηκαν πολλές γραμματοσειρές με τις οποίες το κείμενο γίνεται πιο εμφανίσημο και ιδαίτερα ελκυστικό προς τον αναγνώστη. Επιπλέον έχει εμφανιστεί και ορθογικός έλεγχος. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα, το οποίο καθώς γράφει κάποιος, υπογραμμίζει τα τυχόν λάθη του. Κάτι ακόμα σημαντικό είναι και η επιλεκτική πρόσθεση, αφαίρεση ή και διόρθωση φράσεων, λέξεων ή άλλης απώλειας με άνεση. Στη συνέχεια, με το πέρασμα των χρόνων, αυτού του είδους η γραφή εμπλουτήστηκε ακόμα περισσότερο ακόμα πιο πολύ.

ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΟ (HYPERTEXT): Το κείμενο έπαψε να έχει ενότητα, γραμμικότητα, συνεκτικότητα και συνοχή. Το υπερκείμενο διαφέρει αισθητά από την λογική αυτή. Από τα βασικά του χαρακτηριστικά μπορούν να θεωρηθούν η πολυτροπικότητα, η χρήση πολιτισμικού συμβολικου κώδικα ως περιβάλλοντες διεπαφής και η οργάνωσή του κατά επίπεδα.Το διάβασμά του δεν γίνεται κατά τον συνήθη γραμμικό τρόπο αλλά επιλεκτικά και κατά επίπεδα. Δεν είναι τυχαίο πως αντί για διάβασμα χρησιμοποιήται ο όρος browsing.

ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΟΤΗΤΑ: Στη μετάδοση του νοήματος σπάνια χρησιμοποιείται ένας μόνο τρόπος (mode), αλλά συνδιασμός τρόπων. Λόγω ποικίλων νέων οικονομικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δεδομένων, τα πολυτροπικα κείμενα αρχίζουν να αποτελούν τον κανόνα και τα παραδοσιακά μονοτροπικά γραπτά κείμενα την εξαίρεση.

ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

BLOG: Τα ιστολόγια απετέλεσαν ιστόχωρους ανάρτησης προσωπικών σκέψεων (προσωπικό χρονολογιμένο ημερολόγιο). Τα αναρτημένα μηνύματα μπορούν να τα σχολιάζουν οι επισκέπτες του ιστολογίου. Για την δημιουργία ιστολογίου μπορεί είτε να χρησιμοποιηθεί ένας απομακρισμένος πάροχος υπηρεσιών αυτού του είδους. Τα τοπικά ιστολόγια είναι λιγότερο ορατά αλλά καλύτερα ελεγχόμενα, δηλαδή δεν έχουν συστηματική παρακολούθηση και ενημέρωση. Τα ιστολογια έχουν πολλές δυνατότητες για δικτύωση και ενημέρωση για τους ενδιαφερόμενους. Τα blog λειτουργούν ως χώροι προσωπικής δημοσιογραφίας που αντλεί πληροφορίες και ειδήσεις από παντού.

WIKI:  Ιστόχωρος (ή ιστοσελίδες) στον οποίο οι χρήστες, και όχι μόνο ο δημιουργός, επιτρέπεται να προσθέτουν ή να επεξεργαστούν το περιεχόμενο.

PODCASTS:  “Φορητή αναμετάδοση κατόπιν αιτήσεως” είναι η ελληνική απόδοση της λέξης. Τα podcasts είναι σύνολο αρχείων ήχου, τα οποία είναι διαθέσημα στο Διαδίκτυο κυρίως μέσα από υπηρεσίες προσωπικής συνδρομής και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε υπολογιστές ή άλλες συσκεύες. Το βασικό τους χαρακτηριστικό είναι ότι οι συνδρομητές-χρήστες ενημερώνονται αυτόματα όταν ανανεώνεται το περιεχόμενο. Τα podcasts πρωτοεμφανίστηκαν το 2004.

ΔΙΚΤΥΟΓΛΩΣΣΑ:  Είναι μεταξύ προφορικού και γραπτού λόγου και χρησιμοποιήται στα σύγχονα και ασύγχρονα περιβάλλοντα επικοινωνίας. Αρκετές μελέτες έχουν γίνει επίσης και για το φαινόμενο της χρήσης του αγγλικού αλφαβήτου για τη γραφή της ελληνικής, φαινόμενο γνωστό στα σύγχρονα και ασύγχρονα ηλεκτρονικά περιβάλλοντα επικοινωνίας.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΤΥΩΣΗ

Τα πιο γνωστα δίκτυα κοινωνικοποίησης είναι το Facebook με περίπου 350.000.000 χρήστες, το MySpace με πάνω 450.000.000 χρήστες και το Twitter με 50.000.000.

GREEKLISH:  Μέσα από τα δίκτυα αυτά αναπτύχθηκε μια παραλλαγή της ελληνικής γλώσσας, τα γνώστα σε όλους “greeklish”. Τα greeklish είναι η ελληνική γλώσσα με το λατινικό αλφάβητο. Η χρήση τουδ ξεκίνησε λόγου του ότι παλιότερα δεν υπήρχε υποστήριξη του ελληνικού αλφαβήτου στους υπολογιστές. Τα greeklish παρέχουν διεκόλυνση στην καθημερινότητα χιλιάδων ανθρώπων. Δεν υπάρχει κάποιος λόγωςνα έχουν σωστή ορθογραφία. Ωστόρο δίκίο έχουν όσοι υποστηρίζουν πως η μορφή αυτή του γραπτού λόγου απειλέί τον ελληνικό πολιτισμό. Αυτή η μορφή έχει ως αποτέλεσμα πολλές φορές να μην είναι εύκολα αναγνώσιμη από χρήστες που δεν είναι εξικοιωμένοι με τέτοιου είδους τρόπου γραφής. Τα greeklish δεν ακολουθούν τους ορθογραφικούς κανόνες και στηρίζονται περισσότερο στην φωνητική απόδοση των ελληνικών.

EMOTICON: Για να μπορέσουμε να κάνουμε πιο ζωντανή την επικοινωνία μας και να μπορούμε να μεταφέρουμε με μεγαλύτερη επιτυχία τα συναισθήματά μας, δημιουργήθηκαν συνδιασμοί σημείων στήξεως και διάφορων συμβόλων.

Παραδείγματα:  :-D :-(  :-)  :-P  :'(  :-| :-O

ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ

Η ανάγκη για επικοινωνία των ανθρώπων οδήγησε στην δημιουργία διαφόρων ειδών τηλεπικοινωνίας. Μετά από διάφορες τροποποιήσεις εφευρέσεων μέσα στον χρόνο προσπάθησαν να κατασκευάσουν μια συσκευή που θα μπορούσε να μεταφέρει την ανθρωπινή φωνή. Έτσι το 1876, ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ (Alexander Graham Bell) δημιούργησε το πρώτο τηλέφωνο που μέχρι και σήμερα εξελίσσεται ως προς την μορφή του. Το τηλέφωνο μας έδωσε την δυνατότητα να επικοινωνούμε με κάποιον που βρίσκεται πολύ μακρύτερα από εμάς. Μετά από σχεδόν ένα αιώνα, το 1973, ο Δρ. Μάρτιν Κούπερ (Dr. Martin Cooper) δημιούργησε το πρώτο τηλέφωνο χειρός ή αλλιώς κινητό τηλέφωνο. Ήταν επανάσταση στην ιστορία του τότε τηλεφώνου αφού επέτρεπε την επικοινωνία χωρίς καλώδια.

  Από εκεί που στην αρχή το κινητό ήταν είδος πολυτέλειας για τους περισσότερους, τώρα έφτασε να είναι η απαραίτητη συσκευή κάθε ανθρώπου. Από την αρχή της ανακάλυψης του η μορφή και ο δυνατότητες του έχουν αναπτυχθεί με μεγάλο βαθμό. Το πρώτο κινητό ζύγιζε περίπου 1 κιλό και τώρα τα περισσότερα χωράνε στην τσέπη ενός παντελονιού και ζυγίζουν το πολύ 100 γραμμάρια. Τα τελευταία χρόνια, επίσης, έχει γίνει προσπάθεια οι δυνατότητες διάφορων συσκευών και κυρίως του ηλεκτρονικού υπολογιστή να ενσωματωθούν μέσα σε ένα κινητό για να κάνουν την ζωή μας πιο εύκολη. Στην αρχή πρόσθεσαν παιχνίδια, μουσική, κάμερα και τώρα τα περισσότερα κινητά έχουν και σύνδεση στο internet που μας επιτρέπει να μπαίνουμε στο διαδίκτυο και να λαμβάνουμε τα e-mail μας απ’ όπου και αν ήμαστε. Για να γίνουν ακόμα πιο μοντέρνα, εύχρηστα και με καλύτερη ποιότητα οθόνης, δημιουργήθηκαν τα κινητά αφής που αρχίζουν να παίρνουν με γρήγορο ρυθμό την θέση των κινητών με πληκτρολόγιο.

SMS: Την δεκαετία του 1980 η υπηρεσία των SMS (Short Message Service) έκανε την εμφάνιση της. Από τότε οι χρήστες των κινητών αποκτούν την δυνατότητα να στέλνουν και να λαμβάνουν μηνύματα στην οθόνη του κινητού τους. Έρευνες έχουν δείξει ότι το 74% των χρηστών χρησιμοποιούν την υπηρεσία αυτή, ένα ποσοστό που συνεπάγεται με 2,4 δισεκατομμύρια SMS ημερησίως. Οι νέοι είναι αυτοί που έχουν υιοθετήσει περισσότερο αυτό τον τρόπο επικοινωνίας αφού το κόστος αποστολής ενός γραπτού μηνύματος είναι κατά πολύ μικρότερο από την απ’ ευθείας συνομιλία.

   Το κινητό μάς επιτρέπει να έχουμε ευκολότερη επικοινωνία μεταξύ μας, καθώς μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε ανθρώπους που κινούνται συχνά και μας παρέχει ασφάλεια, αφού μπορούμε να καλέσουμε σε κατάσταση έκτατης ανάγκης. Επίσης έχοντας την δυνατότητα να κάνουμε πολλές από τις καθημερινές μας ενέργειες μέσω κινητού μας εξοικονομεί χρόνο και πολλές φορές και χρήμα.

Έρευνες έχουν δείξει πως τα κινητά εκπέμπουν ακτινοβολία που είναι επικίνδυνη για τους χρήστες τους. Τέλος έχουν κατηγορηθεί ότι μέσω τον μηνυμάτων χάνεται η πραγματική επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων και προκαλούν αλλοίωση της γλώσσας λόγω των greeklish και των emoticon που χρησιμοποιούνται κατά την γραφή των μηνυμάτων.